Menu
> Don Kishoti i Mances, vell. II
Don Kishoti i Mançës, vëll. II View larger

Don Kishoti i Mances, vell. II

Miguel de Cervantes Saavedra BO0118

New product

Përshkrim i shkurtër

Ky libër është një nga kryeveprat e letërsisë botërore, një ndalesë e pashmangshme për këdo që komunikon me letërsinë. Vëllimi i dytë është përkthyer nga Petro Zheji

More details

182 Items

Detaje të librit

Shtëpia Botuese

Onufri
ISBN9789928164889
Viti i botimit2014

1 200 Lekë

Si të blej?

Shto në listën e librave që dua

Porosit me një klik

Share

More info

...udhëtimi i Don Kishotit nuk është një udhëtim hapësinor, por bën pjesë në udhëtimin e brendshëm të njerëzimit. Udhëtimi i Don Kishotit ndodh në kohën e udhëtimeve të mëdha, siç është udhëtimi më i famshëm dhe më me bujë i historisë së njerëzimit: zbulimi i Amerikës.

Nuk mund të ketë, është e pamundur që në histori të ketë një zbulim më të madh se ky. Bota, toka, globi tokësor u dyfishua. Por ka ndodhur diçka e habitshme: ky zbulim kaq i madh nuk la pothuajse gjurmë në letërsinë botërore. Domethënë, nuk i pasuroi faqet e saj.

E, megjithatë, udhëtimi i një marroku nga një fshat i Spanjës në një fshat tjetër të Spanjës, një udhëtim që nuk kishte pikë rëndësie për njerëzimin, që nuk i ka sjellë atij asgjë dhe që, ndoshta, as që ka ndodhur fare, i jep njerëzimit një nga kryeveprat më të mëdha letrare. A është kjo një kundërshti apo është në logjikën e gjërave? Unë besoj se nuk është kundërshti.

Gjithmonë, kur kanë ndodhur zbulime në botë, zbulime të mëdha, është shtruar ideja se këto zbulime do ta transformonin letërsinë. Të fundit janë udhëtimet, zbulimet kozmike dhe sidomos fakti që njeriu ka shkelur në Hënë.

Për shumë njerëz poezia po merrte fund në botë, sepse Hëna, një nga fryëmëzueset e poezisë, tashmë humbte misterin, meqë po shkelej nga njeriu. Ne e dimë se kjo nuk ndodhi. E, megjithatë, me kalimin e kohës, kanë kaluar shumë vjet, udhëtimi i brendshëm i Don Kishotit i takon këtij kalendari të fshehtë.

Prandaj ka ndikuar në letërsinë botërore më tepër se shpikja e lokomotivës, më tepër se zbulimet e Kristofor Kolombit, më tepër se anijet kozmike. Ndonëse duhet thënë se ky personazh i madh i historisë së njerëzimit nuk ka bërë shpesh inkursione të gjalla në jetën njerëzore. Jeta e këtij personazhi është e dyfishtë: ai bën pjesë njëkohësisht në trazimin e brendshëm të njerëzimit, por edhe në jetën e jashtme të tij.

Ndërsa aventura e Odiseut ndodh në tokë, në nëntokë, ajo e Dantes kryesisht në botën e përtejme, rrugëtimi i Don Kishotit ndodh në një zonë të ndërmjetme, një zonë e turbullt, e krijuar prej marrëzisë, që nuk është as e këndejme, as e andejme.

Shkrimtarët e mëdhenj, si të shtyrë nga thirrja e vjetër, i janë kthyer shpesh këtij itinerari. Jo vetëm Uliksi i Xhojsit, irlandezi i rëndomtë Leopold Blum, e përjeton aventurën dhjetëvjeçare të Odiseut brenda një dite qershori të vitit 1904, në qytetin e Dublinit, por, sipas një interpretimi të ri, kryevepra e Nikolaj Gogolit "Shpirtra të vdekur" nuk është veçse një motërzim i ngjashëm i poemës danteske, me ndryshimin e vetëm se, ndërsa heroi i saj zbret nga bota e të gjallëve në Ferr, ai i Gogolit del nga Ferri mbështjellë me qyrk, për të mbledhur shpirtra në stepat e ngrira ruse.

E meqënëse Rusia e Gogolit është krejtësisht groteske, shtegtimi i djallit të kujton njëherazi atë të hidalgos spanjoll. Një zbërthim i tillë, që e vë "Shpirtrat e vdekur" midis Dantes dhe Servantesit, ende i papranuar nga kritika ruse, ka gjasë të mbetet një fantazim i bukur i Nabokovit, fantazim që Nabokov vetë duhet ta ketë nxjerrë nga një letër e famshme e Pushkinit.

Megjithatë, edhe si i tillë, si fantazim, ai do të ketë jetë. Ashtu si fantazimi i pleqve ballkanas për vendin e burgimit të Servantesit. Ashtu si shumë gjëra në botën e letrave. Në shkëndijime të tilla të mendimit, a në gojëdhëna të tilla janë të ndryra shpesh të vërteta të habitshme, nga ato që kapërcejnë rendin e vendosur të gjërave.

Duke krijuar gojëdhënën për gjeniun e largët e të panjohur, pleqtë ballkanas kapën thelbin e personazhit: burgimin e tij. Të shumtë janë ata që ngulin këmbë se pikërisht në burg, në atë mjedis anormal të jetës, u tharmëtua së pari "Don Kishoti".

Gjysmë shekulli më parë, spanjolli Salvador de Madariaga, shkroi se në burg Servantesi përjetoi thellë se ç'do të thotë që "nën petkat e skllavit mund të jesh mbret". Madariaga shtron pyetjen nëse "kyçi i biografisë së tij intime, a nuk është fakti që ditën kur e nxorën nga burgu, ai fitoi lirinë, por humbi ndjesinë prej sovrani?".

Madariaga është i besueshëm kur thotë se dyzimi i Servantesit në burg është zanafilla e dyzimit të Don Kishotit, por vështirë të jetë i tillë kur shkruan se me daljen nga burgu gjeniu ra në skllavëri morale. Në fund të fundit, Don Kishotin, lirinë e tij, të Spanjës dhe të botës, ai nuk e shkroi në burg, por jashtë tij.

Kur pleqtë analfabetë ballkanas këmbëngulnin për të bërë një qortim në biografinë e Servantesit, ka rrezik që, për shkak të namit të keq të ballkanasve të sotëm, kjo të merrej si marrëzi e tyre e radhës. Në këtë gadishull, po aq sa rrëmbimet e deleve e të livadheve, janë të njohura përvetësimet e epeve, të heronjve apo shkrimtarëve.

Për t'i çliruar pleqtë nga një fajësim i tillë duhet të kujtohemi se, sidoqoftë, tundimi i tyre nuk ka të bëjë me një përpjekje të ngjashme. Këtu është fjalë për një burg. Pra, për një krim. Pyetjes tejtër, përse kjo këmbëngulje për të marrë mbi vete një turp, nuk mund t'i jepet veç një përgjigje e tërthortë.

Pleqtë ballkanas, ndonëse analfabetë, kanë ditur gjithmonë dhe ende dinë diçka për atë që mund të quhet paraletërsi. Ata i dinë mirë rrugëtimet në botën tjetër, punët e marrëzisë, lumenjtë nga hyhet ose dilet nga skëterra, së fundi Greqinë, që nuk është veç njëqind milje larg. Mbindjesia u thotë se ai shkrimtar i largët, i lidhur me vargonj ka qenë në brigjet e Ballkanit e jo të Afrikës.

Në trevat ballkanike ka pasur shumë histori të ngjashme. Në shekullin e njëzetë historinë me burgje dhe internime u përsëritën me shumicën e shkrimtarëve të Ballkanit: kroatë, serbë, shqiptarë, malazez, sllovenë, bullgarë, maqedonas, grekë e rumunë. Dhe s'ishte e rastit që, në gjithë këtë hapësirë totalitare komuniste, gojëdhëna e vjetër e gjeniut lidhur me pranga u kujtua përsëri.

Data sheet

Lloji i botimitHard Copy
pages656
ISBN9789928164889
Viti i botimit2014
Vendodhja e botimitTirane
GjuhaShqip
Tipi i publikimitLibër
Grupmosha e leximitmbi 14 vjeç
StatusiI ri
Numri i botimeveRibotim
PërkthyesiPetro Zheji
RomanSagë&Histori

Libra të rinj Shiko më shumë >>

Libra të tjerë të autorit