Nese nje dite nje prelud

Gazmend Krasniqi BO0064

New product

Përshkrim i shkurtër

Gazmend Krasniqi spikat si tregimtar dhe në këtë vëllim “Nëse një ditë një prelud” arrin një majë në këtë zhanër. 

More details

This product is no longer in stock

Detaje të librit

Shtëpia Botuese

ISBN9789928186263

700 Lekë

Shto në listën e librave që dua

Porosit me një klik

Share

30 other products in the same category:

More info

E shkuara, veshi i dëgjimit të brendshëm

Shënime për librin me tregime “Nëse një ditë një prelud”, të Gazmend Krasniqit)

Duhet t’i besojmë tregimit si zanafillë e përrallës, siç sugjeron profesori i Yaleit dhe Harvardit, Harold Bloom, apo do të besojmë versionin e shkrimtarit irlandez Frenk O’Konër, se tregimi, në arritjet e veta më të mira, rrok fate individësh të izoluar, sidomos atyre të “harruar”, të “braktisur” nga shoqëria?  Tek tregimet e Gazmend Krasniqit në fakt shinat e dërgojnë trenin e ndjesive nga fantazia në botën reale, duke mos e ndarë kufirin mes të gjallit dhe të vdekurit. Kështu, duke përzier lehtësisht botët, rrëfimi-përrallë i “Gruas së Shën Gojtarit” pasohet me një rrëfim ku pëfshihet piktori i njohur shkodran Danish Jukniu,  i mbajtur mend për talentin dhe guximin e tij. Duke i lexuar njëri pas tjetrit këto rrëfenja duket sikur kalon nga djepi i dëshirës për të besuar në mrekulli, në një mrekulli që duhet besuar. Eshtë një lojë rrëfimi me mjaft thyerje, ku shpesh autori duket sikur distancohet nga ngjarja, dhe kërkon t’ua lërë lexuesve të vendosin për versionin e trillit.

Tregimet “Histori me ëndërrimtarë” dhe “Vetëvrasja” janë tregime që qesëdisen si ngjarje që vijnë nga dëgjesa, siç edhe autori i thur në rolin e përcjellësit. Në rastin e Lleshit në tregimin “Histori me ëndërrimtarë”, autori na shprehet lehtësisht se personazhi i tij mund të ishte edhe Gegë, edhe Dedë, duke i dhënë lexuesit mundësinë e ndërfutjes në rrëfim me aludimet e tij. Ndërkaq, dyzimi i historisë me një fund të përbashkët në tregimin “Vetëvrasja”, edhe pse një përfundim të njëjtë të dy rrëfimtarëve të ndryshëm, duket sikur nuk e zhvendos ngjarjen për atë që do të (vetë)vritet, por në rrugët e ndryshme që shkojmë drejt asaj që duhet të shohim në atë që shfaqet përballë nesh. Krejt ndryshe vjen tregimi “Gruaja e Shën Gjon Gojëartit” ku gjithçka shtrihet në shtratin e përrallës, ku botët nuk kanë asnjë kufi dhe ku i gjalli me të vdekurin bashkudhëtojnë për të sjellë kumte nga kohërat.

 “…Natën që u lajmëruan, dy nga priftërinjtë panë në ëndërr të njëjtën grua, por, megjithëse ngulnin këmbë për të kundërtën, edhe ata vetë qenë të bindur se kjo nuk ishte Shën Mëria. Sidoqoftë, atyre u dukej e rëndësishme që kapën të njëjtin mesazh: ata i kërkuan Shën Mërisë që t’i mbronte nga një be e reme.

Gjermanët e ashpër, të cilët nuk e besuan këtë be të rreme, i vunë në rreshtin e ekzekutimit. Atëherë, gruaja e tregimit tonë, e cila, nga një cep i padukshëm po e ndiqte me vëmendje këtë situatë, e ndjeu të nevojshme të futej edhe vetë në rreshtin e atyre që do të ekzekutoheshin, kështu që gjermanët –  ndoshta më tepër po bënin presion, sesa e kishin me të vërtetë – i ulën armët. Mirëpo vetë të rreshtuarit për ekzekutimin, që nuk e panë gruan, sepse iu ishte hequr kjo aftësi, u shpërndanë të çuditur për mënyrën se si rrodhën gjërat…”. (Gazmend Krasniqi, fragment nga tregimi “Gruaja e Shën Gjon Gojëartit”, shkëputur nga vëllimi “Nëse një ditë një prelud”, f. 23. Onufri 2014) .

Më pas, tregimet përfshijnë emra historikë, vende të vërteta dhe imagjinare, emra historikë dhe imagjinarë. Rrëfenjat e Krasniqit mund t’i lexosh edhe si një ftesë për të mos e parë botën as në një ngjyrë e as në formatin e vetëm që na kanë sjellë. Ndryshimi i stilit të rrëfimit brenda të njëjtit vëllim, ku herë autori distancohet nga rrëfimi e herë e ofron në vetën e tij personale, janë si një bashkëbisedim ku herë duhet të rrëfejmë veten e herë na pëlqen të pikturojmë të tjerët.

Shkrimtari Henri Xhejms, të cilin e citon kritiku Harold Bloom në librin e tij “Si dhe pse të lexojmë”,  shprehej se tregimi është një urë mes poezisë dhe realitetit. Kjo jo thjesht se duhet të jenë nga jeta, por se pas mahnitjes dhe intimitetit që krijon poezia, duket sikur tregimi i hap udhën një kontakti më real të botës. Në këtë kontekst, tregimet e Krasniqit më shumë janë një tentativë për ta përfshirë njeriun në udhën e së shkuarës, ku i duhet patjetër të gjejë diçka që i ka ardhur në të tashmen e tij, e që ka nevojë për të.

Krasniqi ka dashur ta ngjyejë rrëfimin e tij edhe me traditën e rrëfimit të përrallave shqiptare, me personazhe të njohura të baladave. Por njëkohësisht, ka ftuar edhe personazhet homeriane, e njëkohësisht emrat të cilat duket sikur i ruajnë librat e zbritur nga Zoti.

Të vetmet momente shpërqendrimi nga trilli janë citimet e ofruara nga autori në disa tregime,  të cilat, të dhëna thuajse në versione shkencore, ose si fakte të pastra historike, rrezikojnë të frenojnë lexuesin nga dëshira për të udhëtuar në magjinë e rrëfimit, pasi kërcënojnë befasinë dhe poezinë e tregimit.

Agim Baçi

Data sheet

pages234
ISBN9789928186263
Shtëpia botueseOnufri
Published year2014
Vendodhja e botimitTirane
GjuhaShqip
Tipi i publikimitLibër
Grupmosha e leximitmbi 18-vjeç
StatusiI ri
Numri i botimeveI parë