Andi Papastefani A-005495
New product
Një pjesë e madhe e trashëgimisë shuhet dhe në këtë libër të mrekullueshëm një pjesë e tyre janë të materializuar në pastelin e kujdeshëmn të Papastefanit, veçse jo në materien fizike, duke e lënë kujtesën të cunguar por dëshmitare të vuajtjes së nënkoshjencës sonë, Tirana e vilave pothuaj nuk ekziston më, përveç në një botim të tillë
5 Items
Shtëpia Botuese | Gent Grafik | |
ISBN | 9789928294258 | |
Dy Fjalë për Tiranën Kryeqytet në Dekadat e Saj të Para
Andi Papastefani
Pas Vlorës dhe Durrësit, shpallja e Tiranës kryeqytet ishte tentativa e tretë e Shtetit të brishtë Shqiptar. Kjo zgjedhje qëlloi afatgjatë; këtë vit festojmë 100 vjetorin e Tiranës kryeqytet.E pozicionuar në qendër të Shqipërisë ku kryqëzohen rrugënga Veriu në Jug dhe nga Perëndimi në Lindje, Tirana është një vend me klimë të butë mesdhetare. Qyteti është i rrethuarnga kodra të buta dhe ka ujra të bollshme. Me këtë zgjedhje u përmbush edhe profecia e SamiFrashërit në librin e tij "Shqipëria ç’ka qenë, ç’është dhe ç’do të bëhet", i cili e mendonte kryeqytetin diku në mes të vendit. Megjithatë, në momentin e shpalljes kryeqytet, për shkak të mungesës së ndërtimeve dhe infrastrukturës, Tirana ishte e papërgatitur për ta luajtur këtë rol në krahasim me disa qytete të tjera të Shqipërisë si Shkodra,Vlora dhe Elbasani.
Përpjekjet, hapat e ndjekura, padurimi për të hedhur shtatin e një kryeqyteti, euforia, naiviteti, politika, prapaganda dhe spekulimi në katër dekadat e para të Tiranës kryeqytet (1920-1959), janë subjekti i këtij botimi modest.Duke përdorur skicat si gur mozaiku kryesisht të objekteve të ndërtuara në këtë periudhë (vetëm ato që egzistojne) tentuam të realizojmë profilin e Tiranës
kryeqytet. Ky profil u shfaq interesant, stilistikisht shumëngjyrësh, eklektik, ku kontrasti midis larmisë stilistike gjatë arterieve kryesore rrugore dhe unitetit stilistik të qendrës administrative-
kulturore ndihmon veçantinë e këtij kryeqyteti të ri.Shembujt ndërtimorë, ndonëse modeste, janë shumë të larmishëm. Përveç ndërtimevetradicionale të Tiranës, kryesisht prej qerpiçi dhe me skelet druri, kemi ndërtesa me një shumëllojshmëri stilesh dhe influencash: me elementë të stilit barok, me elementë neoklasikë, me
influencë europiano-qendrore, me elementë të arkitekturës alpine, sipas stilit art deco, të stilit modern, racionalist, etj. Duhet theksuar se shembuj të arkitektures moderne u ndërtuan në Tiranë pothuajse në të njëjtën kohë me qytete dhe metropole të konsoliduara në botë.
Ky kaleidoskop stilistik, i dukshëm veçanërisht mbas dy dekadave të para, i jepte Tiranës një veçanti të këndshme. Një arsye me peshë e kësaj larmie stilistike lidhet edhe me prurjet e shqiptarëve nga të katër anët e botës menjëherë pas shpalljes së Tiranës kryeqytet.Organizmat ligjvënëse dhe komuniteti i Tiranës ndoqën tre drejtime për t’i dhënë Tiranës fizionominë e një kryeqyteti.
Së pari - Linearizimi i rrugëve tradicionale. Deri në mesin e viteve 30të rrugët kryesore, si: rruga e Durrësit, rruga e Kavajës, rruga e Dibrës, bulevardi Zogu i Parë, rruga e Barrikadave, rruga e Elbasanit, si dhe një numër rrugësh më të vogla u linearizuan, u shtruan dhe u bënë të
përshtatshme për qarkullimin automobilistik. Ndërtimet anës rrugës duke ruajtur disa tregues të përgjithshëm, si lartësi (dy apo tre kate), distancë nga rruga, materiale solide, bënë që në mjaft raste peisazhi rrugor (street scape) të ishte panoramik dhe interesant.
Së dyti - Kompleksi administrativ dhe kulturor i Tiranës. Ndërsa objektet në krahë të rrugëve
kryesore kishin autorë projektues dhe ndërtues vendas dhe të huaj, kompleksi administrativ dhe kulturor i Tiranës ju besua projektuesve italianë. Tre projektues kryesorë, (1925-1943) u shquan në realizimin e tij. Armando Brazini paraqiti variantin fillestar dhe përcaktoi aksin Veri-Jug të kompleksit administrativ kulturor të Tiranës, aks që e ndoqën dhe autorët e tjerë. Ky aks e bënTiranën qytet lehtësisht të orientueshëm. Por duke mos preferuar një kompleks administrativo-kulturor me aks drejt malit të Dajtit, pikës më dominante përreth, ueleminua një zgjidhje spektakolare e qendrës administrativo-kulturore të Tiranës. Koha pas shiut,kur mali i Dajtit bëhet shumë i dukshëm, të kujton këtë shans të humbur. Florestano di Faustoprojektoi dhe realizoi kompleksin e ministrive prej gjashtë ndërtesash dhe
godinën e bashkisë, sipas aksit Veri-Jug. Mos realizimi i ndërtesës së tetë, simetrike me bashkinësipas planit të tij i hapi rrugë ndryshimit të përsëritur të qendrës gjatë dekadave në vazhdim. Gerardo Bosiodhe ekipi i tij projektoi dhe realizoi pjesën përfundimtare të kompleksit. Pavarësishtse kompleksi u vlerësua mesatarisht nga kritikë italianë (kam parasysh Carlo Cresti-n në librin e tij: La Architettura e Fascismo), koha ja rriti vlerat kompleksit. Shumica e historisësëadministratës shqiptare u zhvillua në këto ndërtesa, pjesët e kompleksit që u përdorën për arsim,funksionuan ditë e natë, bulevardi funksionoi mbasditeve si shëtitore për mijëra banorë tëTiranës. Po ashtu edhe stadiumi.
Së treti - Pjesa e Jugut të kryeqytetit u ndërtua me një sistem rrugësh drejtkëndore. Origjina ekësaj zgjidhjeje racionale gjendet tek planet pjesore austriake. Kjo pjesë e qytetit ishteparashikuar për banesa dy-tre katëshe të gjelbëruara. Komplekset e banimit të ndërtuara më vonë në tëu harmonizuan natyrshëm me ndërtimet fillestare. Ndërsa tentativat për të imponuar rrjetinkuadratik në pjesët e Tiranës historike nuk patën sukses.Karakteristika e Tiranës kryeqytet është rritja e saj e vazhdueshme. Në vitin 1920 Tirana kishte12 000banorë, në vitin 1938 kishte 25 000 banorë, në vitin 1945 kishte 68 000 banorë ndërsanë fund të dekadës së katërt iu afrua 100 000 banorëve.Në dekadën e tretë dhe të katërt,zhvillimi i qytetit u bë duke patur parasysh dy plane tëpërgjithshme urbanistike. Plani i Përgjithshem Rregullues (1939-1943) pas pushtimit të Shqiperisë ngaItalia Fashiste u drejtua
nga Gherardio Bosio. Plani i PërgjithshemRregullues (1957-1958) u drejtua ngaMisto Mele dhe Dimo Angjellov, mepjesëmarrjen e konsiderueshmetë specialistëve vendas.
Koncepte të reja pune dhe jetese u vunë në jetë, si për shembull: tipe të ndryshme banesash dukefilluar nga banesat qytetare buzë rrugëve me dyqane poshtë dhe apartamente banimi lart, dukevazhduar me apartamente komode banimi me dy dhe tre kate (sipas shembujve tëarkitekturës italiane), deri në komplekse masive banimi (sipasshembujve tëarkitekturës
sovjetike) me gjatësi mbi 100 metra (vetëm katër komplekse banimiu ndërtuan në Tiranë me këtë shtrirje lineare, tre prej tëcilëve i takojnë periudhës për të cilënflasim).Për herë të parë u ndërtuan qyteza satelite me vepra industriale dhe banesa në afërsi, siKombinati i Tekstileve në 1947 dhe Qyteza Filmike (Kinostudio Shqipëria e Re) në 1952.
Panorama e Tiranës kryeqytet në dekadat e para të saj është sjellënë këtë botim si një kolazh skicash. Këto janë skica të shpejta të realizuara në një seancë gjatë 2 ose 3 orëve.Skica në përgjithësi është subjektive, emocionale, e pa plotë, por që ka si qëllim esencën e
objektit.Trego botën skicë pas skice (Show the world one drawing at the time) është moto e skicuesveurbanë, dhe që u përdor në këte rrëfimtë ilustruar të Tiranës kryeqytet gjatë dekadave të para.Kybotim është në stilin e librave të ilustruar nga autorë si: Edward Lear në shek. XIX dhe AlbertLaprade në shek. XX, ku peshën kryesore e mbajnë imazhet ndërsa teksti ngelet sqarues.Ky botimështë një dhuratë modeste e autorit kushtuar qytetit të tij të lindjes.
Ashtu si njeriu, qytetet janë të prekshëm nga aksidentet. Ashtu si një trup i shëndoshë që ipërballon plagët e marra edhe Tirana kryeqytet sot, pothuajse një milionëshe është në gjendje tishërojë plagët e tranzicionit. Fokusi duhet të jetë tek një qytet funksional, i jetueshëm dheekologjik. Mjeti më efikas është ndërgjegjësimi i të rinjve me kërkesat e një jete ekologjike.Duke patur këtë fokus nuk duhet neglizhuar historia, por të konsiderohet si faktor identiteti, që duhet tëmbrohet dhe të mirëmbahet.Uroj që në 100 vjeçarin e dytë të Tiranës kryeqytet, tëpaktën gjysma e këtyre objekteve tëparaqitura në këtë botim të vazhdojnë të jetojnë.
Lloji i botimit | Paperback |
pages | 166 |
ISBN | 9789928294258 |
Gjuha | Shqip |
Statusi | I ri |
Numri i botimeve | I parë |
I ri | 1 |
"Një fantazi e vërtetë epike... plot me shkëlqim verbues shpatash e yshtjesh që shkatërrojnë... një banket i vërtetë për oreksmëdhenjtë e fantazisë."
The breath-taking and heart-pounding fifth instalment in the incredible New York Times and UK kindle bestselling SHATTER ME series.Perfect for fans of Sarah J. Maas, Victoria Aveyard and Leigh Bardugo.
WITH OVER THREE MILLION COPIES SOLD, read the Sunday Times and No.1 New York Times bestselling, record-breaking thriller that everyone is talking about - soon to be a major film.
Një libër i këndshëm, me humor, prekës dhe frymëzues, TRUMP, PRESIDENTI ME JAKË BLU, do të jetë padyshim një nga librat më të mirë që është shkruar për presidencën e Trump-it.
Janë kujtime të vitit 1915. Në këto kujtime tregohet lufta që udhëhoqen malësorët në krye fratin At Bernardin Llupi, aso kohe famullitar në Palç, kundra ushtrisë malazeze që mësynte me coptue Shqipninë dhe me marrë veriun e saj. Sigurisht synonte Shkodrën. Shumë ngjarje të panjoftuna tregohen prej At Bernardin Llupit.
As topical today as when it was first published in 1938, The 500 Hats of Bartholomew Cubbins is the story of a young boy (the same one featured in the Caldecott Honor Award-winner Bartholomew and the Oobleck) and his unjust treatment at the hands of a king. Written in unrhymed prose, The 500 Hats is one of Dr. Seuss's earliest works, and while it may not...
The third book in the laugh-out-loud funny Kid Normal series for readers aged 8+, from radio stars Greg James and Chris Smith
The breath-taking and heart-pounding fifth instalment in the incredible New York Times and UK kindle bestselling SHATTER ME series.Perfect for fans of Sarah J. Maas, Victoria Aveyard and Leigh Bardugo.
Perfect for fans of Tahereh Mafi's New York Times bestselling Shatter Me trilogy, this book collects the first two companion novellas, Fracture Me and Destroy Me, for a thrilling insight into the minds of Juliette's two great loves - Adam and Warner.
The fantastic new YA love story from master storyteller and author of Everything, Everything, Nicola Yoon
Romani Xha Gorioi është vlerësuar si një nga shtyllat mbajtëse të Komedisë njerëzore. Ndonëse ky roman mbyllet me vdekjen e Gorioit, komedia vazhdon. Ky kontrast i fuqishëm nuk gjendet vetëm te kjo vepër, por përbën thelbin e krijimtarisë së tij.
Ky libër i sjellë nga anglishtja në shqip, pasqyron mendimin e profesorit të shquar të filozofisë, prof. Antoni Fllu. Në të tregohet se si autori, dikur një ateist, me baza të forta filozofike të skepticizmit e racionalizmit, ndryshon qëndrimin e tij në lidhje me besimin duke pranuar ekzistencën e Zotit. Sipas arsyetimit dhe shtjellimit në librin e tij,...
Në sfondin e romanit përshkruhet Ponti deri në periudhën e shkëmbimit të popullsive, homogjenizimi i racave me hallkë lidhëse, por edhe si alibi, fenë, frika, nacionalizmi dhe intoleranca që kultivuan xhonturqit dhe në vazhdim qemalistët, jeta e përditshme në vitet e para të Bashkimit Sovjetik, përndjekjet e grekëve në kohën e Stalinit, kampet e punës në...
Mjaftoi një “gënjeshtër e vogël” e mamit për pyetjen e saj se si lindin bebet, që në mendjen e Amelit të ndizej një imagjinatë e madhe, sa ndërtoi një supermarket gjigant, ku shiteshin fara bebesh… Por, si mund të shkonin ata në këtë supermarket të largët, për të blerë një farë bebeje? Këto dhe ndodhi të tjera të këndshme lindën nga disa gënjeshtra të...
Zbavitu dhe lexo këto përralla të bukura me princeshat e magjishme. Ktheji 6 librat me shpinë dhe shfaqi që të krijosh figurën me princesha.
Përmes aktit të të menduarit Dekarti na shpalos kështu mënyrën e vetme sesi mund të ndërtojmë themele të forta kundrejt njohjes, duke u nisur nga dyshimi metodik.
Në këtë libër, autorët paraqesin në mënyrë mjaft të thelluar Çrregullimin i quajtur deficit i vëmendjes dhe Hiperaktivitetit ose siç njihet në nivel ndërkombëtar Attention deficit hyperactyvity disorder (ADHD)
Libri "Integrimi i traumës dhe lëvizjet e syve" ofron një eksplorim interesant të neuroterapisë, një formë inovative terapie që integron qasje të ndryshme terapeutike si EMDR, NLP, hipnozë, Gestalt dhe përvoja somatike për të ndihmuar pacientët të kapërcejnë traumat dhe të integrojnë përvoja të vështira.
Ky libër është pa asnjë dyshim më i miri nga zhanri i botimeve të vetëndihmesës dhe vetëshërimit për faktin se fuqia e mendjes dhe potenciali i saj për të ndikuar në shëndetin dhe mirëqenin e trupit ilustrohen në mënyrë të përsosur me fakte shkencore.
Ky botim është një përmbledhje studimesh dhe artikujsh me rastin e 140vjetorit të themelimit të Shoqerisë e të shtypuri shkronja shqip. Në të paraqiten materiale që nga koha e themelimit të kësaj shoqërie (1879) si Kanonizma e Shoqërisë, Shkonjëzatë shqip pra alfabeti shqip (i njohur si Alfabeti i Stambollit), komisioni i të cilit përbëhej nga figura si...
: Përpjekja Shqiptare ishte një revistë e përmuajshme kulturore e botuar nga tetori i vitit 1936 deri në mars të vitit 1939. Ajo u botua në 27 numra dhe preku pothuajse çdo fushë të jetës kulturore e shoqërore të Shqiperisë së atyre viteve. Revista u themelua nga publicistët e njohur të kohës, Branko Merxhani e Petro Marko.
Morali i biznesit dhe tregtisë në 40 Hadithe është një libër në formën e një këshilluesi moral për biznesin.