Menu
> Ferri i care
Ferri i çarë View larger

Ferri i care

Visar Zhiti BOM0021

New product

Përshkrim i shkurtër

Edhe kjo vepër vjen e plotësuar dhe e pasuruar me ide dhe me personazhe, me tmerr dhe me përsiatje, me domethënie e bëma nga burgu e më pas, kur po binte diktatura dhe në Shqipëri do të niste një ere e re, ajo e lirisë dhe e shqetësimeve të saj të furishme, kur shumëçka po kërkonte të gjente vetveten.

More details

10 Items

Detaje të librit

Shtëpia Botuese

OMSCA-1
ISBN9789928132062

1 200 Lekë

Si të blej?

Shto në listën e librave që dua

Porosit me një klik

Share

More info

Vepra monumentale e autorit të shquar, që i bën nder kombit tonë, Visar Zhiti tashmë është e plotë dhe ndodhet në të gjitha libraritë e vendit. Pas botimit të romanit “Rrugët e ferrit” ose burgologji për Spaçin, siç e quan autori, doli nga shtypi romani tjetër i tij “Ferri i çarë”, burgologjia për Qafë-Barin, një rrëfim tronditës, plot me episode befasuese, me mesazhe të thella njerëzore, me emocionin e bukur që përçon arti i lartë. Libri të përthith të gjithin duke ta mbajtur frymën pezull, ndërkohë është dokument i gjallë që dëshmon dhunën e madhe e të gjithanshme të diktaturës dhe qëndresën ende më të madhe të atyre që i dolën përballë.

Edhe kjo vepër vjen e plotësuar dhe e pasuruar me ide dhe me personazhe, me tmerr dhe me përsiatje, me domethënie e bëma nga burgu e më pas, kur po binte diktatura dhe në Shqipëri do të niste një ere e re, ajo e lirisë dhe e shqetësimeve të saj të furishme, kur shumëçka po kërkonte të gjente vetveten.

“Ferri i çarë” aq sa është vazhdim i romanit “Rrugët e ferrit” po aq qëndron dhe si vepër më vete, pavarësisht se një pjesë e personazheve janë po ata, por të shpërngulur ashtu siç dhe u ndodhi në jetë, që i kaluan të lidhur nga njëri burg në tjetrin. Ndërkaq situatat dhe personazhet, të vërteta të gjitha, me emrat e tyre përsëri, pa sajesa romanore, pavarësisht se vepra lexohet si një roman magjepsës dhe në fund të fundit është i tillë, ku autori nuk e ndjeu të nevojshëm të fantazojë dhe të shpikë, sepse siç thoshte Dostojevskij, jeta ia kalon edhe fantazisë më të çthurur.

Detyra e Visar Zhitit ishte të përzgjidhte mes përjetimeve, ta shkruante tekstin si një shkrimtar i vërtetë, ashtu siç e ka vënë në dukje dhe kritika jonë letrare. Ndërkaq Zhiti, sipas studiuesit Ali Aliu, e zotëron veprën e vet me fuqinë e një sovrani.

Në këtë roman na bëhet i njohur një tjetër burg, minierë tjetër, komandë tjetër, por po ajo përditshmëri e pabesueshme ferri, e cila kulmon me revoltën e të burgosurve, me shtypjen e dhunshme të saj, me pushkatimet e nismëtarëve. Është e vetmja vepër që na e jep qartë dhe dhembshëm këtë kryengritje të burgosurish, si nisi, pse, si u përhap, si veproi, çfarë kërkohej, si trandi diktaturën, si përsëdyti revoltën e mëparshme të të burgosurve në Spaç, të vetmet në të gjitha burgjet politike të perandorisë komuniste.

Autori, i pranishëm në revoltë, i shkrin të dyja revoltat në një si palimpsest të vetëm, që fërgëllon i përgjakur në ajër. Pas ardhjes së helikopterit qeveritar me shefat e Ministrisë së dhunës, revolta shtypet me terror dhe përfundon me tragjedi.

Romani thyen kohët dhe ngjarjet, krijon fraktura, teksti sikur çahet dhe vërshon ferri si ujë i zi dhe herë pas here duke u alternuar, ngjarjet mbërrin deri në ditët tona, ku gërshetohen ëndrrat, drita, trishtimet, dashuria, ironia therëse, zhgënjimet, humori dhe si gjithmonë shpresa si një poezi e brendshme.

Personazhe nga më të ndryshmet, që nuk shlyhen më nga kujtesa, edhe kur janë të përvijuar paksa, sepse është gjetur më e veçanta, më mbresëlënësja, së pari vetë autori, kthimi i tij në shtëpi, takimi me babanë e verbër, kështu nis romani, pastaj retrospektivat, bashkëvuajtësit njëri pas tjetrit, si Inxhinier Farka ose Fausti i Burgut, Kapitan Maksi, shqiptaro-rusi Valer Dyrzi-Tarsov piktor, Sherif Merdani - këngëtar, përkthyes të Homerit dhe të Dantes, pastaj Sokol Ngjela ose Linci siç e thërrisnin, Nurja, Tiku, Malua që u vra në burg, Vasfiu që vranë pas burgut, arkivolet në burg, vjedhja e floririt, spiunë prapë, minj prapë dhe poezi e fshehtë, etj., dhe kalimet e befta jashtë burgut apo në liri, (të cilat në roman janë në të shtypura në shkronja italike) edhe jashtë Shqipërisë, skenat e shpejta me shkrimtarët Frederik Rreshpja, Arshi Pipa, Kasëm Trebeshina, Bashkim Shehu, etj, befas muzikanti Gaspër Çucia, që e pushkatuan, gruaja e bukur, gruaja prej ëndrre, një letër e Kadaresë, shëtitja me të, kontaktet me Dritëro Agollin, etj, shtëpia botuese “Naim Frashëri”, kolektivi atje e deri edhe takimet me Jevtushenkon, Transtromerin, etj., me politikanë të lartë, me Presidentë, Berisha, Arbnori, etj, puna në gazetën e opozitës, në ambasadë, njohja me Edi Ramën, kur vinte si piktor në Lushnjë, bashkëqytetarët e tij atje, etj., fabrika e tullave, fushat e internimit, bashkëvuajtësit prapë Dine Dinia, Mirakajt, Kupi, Staravecka, etj., operativët e Sigurimit të Shtetit, përndjekjet në vijim, protestat e para, kthim mbrapa, qelitë, vdekja e Enverit, pushkatimet e dy shokëve të burgut, Sokol Sokolit dhe Tom Ndojës, varja e Havzi Nelës, etj, etj. dhe epilogu si një bilokacion shenjtësh, imazhi i gruas, të gjitha të ndërthura si në një film, ku siç thamë, pamjet herë ikin shpejt, marramendshëm dhe herë ngadalë si në makth.

            Një ferr dantesk, 9 rrathët që përsëriten si 9 rrethimet e burgut apo si 9 kapitujt e këtij romani të çuditshëm, i rrallë për nga forma dhe përmbajtja, ku e pazakonshmja është bërë e zakonshme. Hataja e bashkuar me sinqeritetin, e nënkuptuara me të kthjelltën, zymtësia me të rëndomtën, tragjikja me martirizimin, estetika që i hap vend etikës, madje barabar, një kthim madhështor tek e vërteta dhe morali, ku humanizmi fryn më fort se erërat dimërore në atë humbëtirë. Ribërja e atij realiteti na ka dhënë një roman të shkëlqyer ekzistencial, ku jeta kapet me thonj dhe me dhëmbë pas jetës. Është mjeshtëria e Visar Zhitit, sa e lartë, po aq dhe e rrallë, po aq e papërsëritshme, siç thotë një kritik i tij, që atë vuajtje të tejshme, më mirë se kushdo e ka shndërruar në vlerë letrare.

Data sheet

pages560
ISBN9789928132062
Shtëpia botueseOmsca-1
RedaktoriLoredan Bubani
Vendodhja e botimitTirane
GjuhaShqip
Tipi i publikimitLibër
StatusiI ri

Libra të rinj Shiko më shumë >>

Libra të tjerë të autorit