Mirditasit dinin të rrëfenin këndshëm nëpër sofra, aq më mirë sot në kohë moderne kur rrëfimet e tyre nisin e hidhen në letër. Por kur qëllon që talenti i fshehur i dikujt zë e shpërfaqet, atëherë tejkalohen rrëfimet e zakonshme dhe natyrshëm shkohet drejt letërsisë memuaristike e artistike. Pra, thënë në mënyrë të figurshme, kur ai që shkruan heq emrat e njerëzve konkretë dhe i zëvëndëson ata me personazhe letrare, duke ngritur një subjekt artistik mbi një episod jetësor. Kështu na duket se ka ndodhur dhe me autorin e këtij libri, Gjon Ndoj, që profesioni i inxhinierit të mineraleve, sa ç’e mban “larg” të shkruarit letrar në dukje, aq dhe e lidh me këtë zeje, pasi i ka dhënë mundësinë të prekë një realitet minierash në pamjen e tij jo të zakontë. Por ajo që e ka mundësuar këtë libër interesant është në radhë të parë mbruajtja e autorit me traditën dokësore mirditore, si një bir i denjë i kullës së tij në Simon të Mirditës. Kultura unike, autentike e kullës ka lënë gjurmë të thella tek ai.
Dheu i lindjes është kredoja e tij shkrimore: “Nuk ka se si të mos tingëllojë e bukur toka që e ke prekur për herë të parë, atje ku ke mësuar të belbëzosh gjuhën tënde të nanës. Bukuritë natyrore të vendlindjes, kujtimet e bukura të futura përgjithnjë në shpirtin tend, pse jo dhe vuajtjet me të cilat je kalitur për t’i sfiduar vështirësitë e jetës, kanë në vetvete një aftësi të çuditshme, të të mbajnë zgjuar, si në ëndërr, për të qenë gjithnjë në kërkim të vetes. Atje është nana, njeriu që për ty nuk njeh mplakje, por vazhdon ta mbajë oxhakun të ndezur dhe çerdhën akoma të ngrehur”.
Autori vetë përpiqet të shpjegojë prirjen dhe prurjen e tij letrare, kur thotë se të shkruarit “është më të vërtetë një terapi. Nuk ka gjë më të bukur në botë sesa të mbyllesh për pak kohë të gjitha “vrimat” që të sjellin energji negative dhe mund të të lëndojnë për një kohë të gjatë dhe të nisësh të shkruash. Kësisoj të shkruarit ngjan me një udhëtim të bukur. Me penë e mendje përpiqesh të hysh kudo, ku ka jetë, ngjarje dhe zhvillime, duke futur në punë imagjinatën…”
Autori i ka bërë një skanër punës në miniera, duke trajtuar ndër të parët mbase keqshfrytëzimin nga qeveria të punëtorëve të dënuar, që punonin në minierat e Mirditës dhe e gjitha kjo në emër të realizimit të planit të shtetit me shkop. “Profesioni që vret” është një prozë rrënqethëse, një reportazh i kujtesës, ku minatorët e dënuar shpreheshin se ata ishin vetëm një “proces verbal”, në rast se iu vinte vdekja në galeri nga ndonjë aksident. Në këtë rrëfim ai sjell një dukuri të rrallë, zjarrin në frontin e mineralit, që u bë rrezik për aksidentin me djegie nga llava e “ndezur” e mineralit, ku humbën jetën tre minatorë të rinj të dënuar, ndër ta dhe Arturi, që kishte thënë se ne jemi veçse një “proces – verbal”, pak a shumë versioni i njohur i të dënuarve që thoshin se jemi veçse një numër për shtetin. Rrëfimë të tilla tronditëse, sipas autorit “kanë për qëllim që të ia heqin atë cipën që i ka mbuluar prej kaq vitesh” ndodhitë e minierës - burg.
Po ashtu ai sjell histori të letrarizuara, ku spikat në mënyrë të veçantë udhëpërshkrimi nëpër Greqi si emigrant në mesin e viteve ’90, ku të duket se je duke lexuar një roman ngjethës. Kjo në njëfarë mënyre është publicistika e tij letrare, me kujtime nga e kaluara e afërt.
Bie në sy forca përshkruese, ku gjithçka e regjistruar në kujtesë tashmë hidhet në letër me elegancë: “Të ftohtit dhe shiu i imët me erë të fortë e bënin udhëtimin tepër të vështirë. Edhe zogjtë nuk i rezistonin të ftohtit. Herë pas herë shikoja zogj që mbasi përshkonin një trajektore të shkurtër, bënin një si pikiadë dhe binin në shkurrnajë. Si të mos mjaftonte gjithë ai stërmundim prej rrugës së gjatë dhe motit të keq, një tufë qenësh stani, trupmëdhenj dhe agresivë, desh më mbytën. Instiktivisht, u vërvita çadrën, e cila kur u hap, i trembi. Ajo shprehja ulu ndenjun se nuk të hanë qentë, nuk vlente atë ditë...”
Tjetër janë tregimet, që autori i ka krijuar nisur nga ndodhi, që dëgjoheshin dikur në male. Ato janë fabula sa ekzotike, aq dhe tradicionale, që fokusohen te vyrtitet e mirditasit, nderi, mikpritja etj. Sendërtuesi i tyre shkruan: “E kam pasion dhe kënaqësi të përfshihem i tëri në atë çfarë tregoj. Qysh i vogël kam patur një sens humori gazmor. Gjithashtu pëlqeja të dëgjoja bisedat karakteristike të Mirditës. Kam pas fatin që në shtëpinë time vinin burra nga fise dhe shtëpia të dëgjuar për të kuvenduar me gjyshin etj”.
Gjoni vetë e thotë diku se është në kërkim të vetes, kësaj here si autor. Me këtë libër dhe me ato që shkruan në vijimësi në rrjetet sociale, mund të thuhet se e ka gjetur veten në lëmin e të shkruarit. Përdor mirë përshkrimin, detajin, dialogun, priret nga shtjellimi i fabulave groteske, si te “Cubnia e Maleve”, “Rojtari i kishës”, “Edhe miza kërkon çoban” etj., që karakterizohen nga ironia, humori, imagjinata etj. Maturimi në shkrimtari dihet që kërkon të ushtruar pa rreshtur prej profesionisti, duke e ballafaquar hap pas hapi veprimtarinë tënde krijuese me përvojën e të tjerëve. Kështu nis e përvijohet stili autorial, fraza e ngjeshur, nënteksti, shmangia e zgjatjeve dhe e fjalëve të huaja të panevojshme etj.
Ndue Dedaj
Lloji i botimit | Paperback |
pages | 312 |
ISBN | 9789928805651 |
Redaktori | Ndue Dedaj |
Published year | 2023 |
Vendodhja e botimit | Tirane |
Gjuha | Shqip |
Tipi i publikimit | Libër |
Grupmosha e leximit | Over 14 years old |
Statusi | I ri |
Numri i botimeve | I parë |
I ri | 1 |
"Një fantazi e vërtetë epike... plot me shkëlqim verbues shpatash e yshtjesh që shkatërrojnë... një banket i vërtetë për oreksmëdhenjtë e fantazisë."
The breath-taking and heart-pounding fifth instalment in the incredible New York Times and UK kindle bestselling SHATTER ME series.Perfect for fans of Sarah J. Maas, Victoria Aveyard and Leigh Bardugo.
WITH OVER THREE MILLION COPIES SOLD, read the Sunday Times and No.1 New York Times bestselling, record-breaking thriller that everyone is talking about - soon to be a major film.
Një libër i këndshëm, me humor, prekës dhe frymëzues, TRUMP, PRESIDENTI ME JAKË BLU, do të jetë padyshim një nga librat më të mirë që është shkruar për presidencën e Trump-it.
Janë kujtime të vitit 1915. Në këto kujtime tregohet lufta që udhëhoqen malësorët në krye fratin At Bernardin Llupi, aso kohe famullitar në Palç, kundra ushtrisë malazeze që mësynte me coptue Shqipninë dhe me marrë veriun e saj. Sigurisht synonte Shkodrën. Shumë ngjarje të panjoftuna tregohen prej At Bernardin Llupit.
As topical today as when it was first published in 1938, The 500 Hats of Bartholomew Cubbins is the story of a young boy (the same one featured in the Caldecott Honor Award-winner Bartholomew and the Oobleck) and his unjust treatment at the hands of a king. Written in unrhymed prose, The 500 Hats is one of Dr. Seuss's earliest works, and while it may not...
The third book in the laugh-out-loud funny Kid Normal series for readers aged 8+, from radio stars Greg James and Chris Smith
The breath-taking and heart-pounding fifth instalment in the incredible New York Times and UK kindle bestselling SHATTER ME series.Perfect for fans of Sarah J. Maas, Victoria Aveyard and Leigh Bardugo.
Perfect for fans of Tahereh Mafi's New York Times bestselling Shatter Me trilogy, this book collects the first two companion novellas, Fracture Me and Destroy Me, for a thrilling insight into the minds of Juliette's two great loves - Adam and Warner.
The fantastic new YA love story from master storyteller and author of Everything, Everything, Nicola Yoon
Romani Xha Gorioi është vlerësuar si një nga shtyllat mbajtëse të Komedisë njerëzore. Ndonëse ky roman mbyllet me vdekjen e Gorioit, komedia vazhdon. Ky kontrast i fuqishëm nuk gjendet vetëm te kjo vepër, por përbën thelbin e krijimtarisë së tij.
Ky libër i sjellë nga anglishtja në shqip, pasqyron mendimin e profesorit të shquar të filozofisë, prof. Antoni Fllu. Në të tregohet se si autori, dikur një ateist, me baza të forta filozofike të skepticizmit e racionalizmit, ndryshon qëndrimin e tij në lidhje me besimin duke pranuar ekzistencën e Zotit. Sipas arsyetimit dhe shtjellimit në librin e tij,...
Në sfondin e romanit përshkruhet Ponti deri në periudhën e shkëmbimit të popullsive, homogjenizimi i racave me hallkë lidhëse, por edhe si alibi, fenë, frika, nacionalizmi dhe intoleranca që kultivuan xhonturqit dhe në vazhdim qemalistët, jeta e përditshme në vitet e para të Bashkimit Sovjetik, përndjekjet e grekëve në kohën e Stalinit, kampet e punës në...
Mjaftoi një “gënjeshtër e vogël” e mamit për pyetjen e saj se si lindin bebet, që në mendjen e Amelit të ndizej një imagjinatë e madhe, sa ndërtoi një supermarket gjigant, ku shiteshin fara bebesh… Por, si mund të shkonin ata në këtë supermarket të largët, për të blerë një farë bebeje? Këto dhe ndodhi të tjera të këndshme lindën nga disa gënjeshtra të...
Zbavitu dhe lexo këto përralla të bukura me princeshat e magjishme. Ktheji 6 librat me shpinë dhe shfaqi që të krijosh figurën me princesha.
Përmes aktit të të menduarit Dekarti na shpalos kështu mënyrën e vetme sesi mund të ndërtojmë themele të forta kundrejt njohjes, duke u nisur nga dyshimi metodik.
Në këtë libër, autorët paraqesin në mënyrë mjaft të thelluar Çrregullimin i quajtur deficit i vëmendjes dhe Hiperaktivitetit ose siç njihet në nivel ndërkombëtar Attention deficit hyperactyvity disorder (ADHD)
Libri "Integrimi i traumës dhe lëvizjet e syve" ofron një eksplorim interesant të neuroterapisë, një formë inovative terapie që integron qasje të ndryshme terapeutike si EMDR, NLP, hipnozë, Gestalt dhe përvoja somatike për të ndihmuar pacientët të kapërcejnë traumat dhe të integrojnë përvoja të vështira.
Ky libër është pa asnjë dyshim më i miri nga zhanri i botimeve të vetëndihmesës dhe vetëshërimit për faktin se fuqia e mendjes dhe potenciali i saj për të ndikuar në shëndetin dhe mirëqenin e trupit ilustrohen në mënyrë të përsosur me fakte shkencore.
Ky botim është një përmbledhje studimesh dhe artikujsh me rastin e 140vjetorit të themelimit të Shoqerisë e të shtypuri shkronja shqip. Në të paraqiten materiale që nga koha e themelimit të kësaj shoqërie (1879) si Kanonizma e Shoqërisë, Shkonjëzatë shqip pra alfabeti shqip (i njohur si Alfabeti i Stambollit), komisioni i të cilit përbëhej nga figura si...
: Përpjekja Shqiptare ishte një revistë e përmuajshme kulturore e botuar nga tetori i vitit 1936 deri në mars të vitit 1939. Ajo u botua në 27 numra dhe preku pothuajse çdo fushë të jetës kulturore e shoqërore të Shqiperisë së atyre viteve. Revista u themelua nga publicistët e njohur të kohës, Branko Merxhani e Petro Marko.
Morali i biznesit dhe tregtisë në 40 Hadithe është një libër në formën e një këshilluesi moral për biznesin.