Menu
> >>>Orestia
Orestia Shiko më të madhe

Orestia

Eskili BO0005

Libër i ri

Përshkrim i shkurtër

 “Orestia” del nga çdo skemë të gjykuari. Dramë e krimit dhe e gjakmarrjes, e anktheve dhe e luftës për pushtet, e ndeshjes dhe e rrëzimit të ligjeve, e ëndrrave të turbullta dhe e parandjenjave, ajo ka të tilla përmasa që me një vrundull të saj anësor është e aftë të përfshijë, për shembull, tërë historinë e luftës së Trojës

Më shumë detaje

10 Artikuj

Detaje të librit

Shtëpia Botuese

Onufri
ISBN9928-433-94-7

1 200 Lekë

Si të blej?

Shto në listën e librave që dua

Porosit me një klik

Share

30 libra të tjerë nga e njëjta kategori:

Më tepër

Në fund të skenës, pallati i Atridëve. Ky është shënimi që duhej të hapte “Orestian”, veprën monumentale, të vetmen që ka mbërritur e plotë gjer tek ne nga rroposja eskiliane. Shënimi mund të ketë qenë i autorit apo i ndonjë vënësi në skenë të mëvonshëm, kjo s’ka rëndësi. Përpara nesh është pallati me tri porta, në çdonjërën prej të cilave do të zhvillohen ngjarje nga më tragjiket që mund të përfytyrojë mendja njerëzore. Nëpër njërën portë do të hyjë duke shkelur mbi qilimin e purpurt mbreti Agamemnon, për të mos dalë më kurrë që andej. Në të njëjtën portë ose në tjetrën do të dalë mbretëresha Klitemnestra me sëpatën e përgjakur, duke u përpjekur të përligjë krimin që porsa ka kryer. Nëpër njërën nga ato porta do të hyjë më pas biri i tyre, Oresti, për të dalë dhe ai, këtë herë me shpatën mëmëvrasëse në njërën dorë dhe në tjetrën me pëlhurën-rrjetë me njolla gjaku të thara, me ndihmën e së cilës nëna e tij ka prerë të atin. Dhe, ashtu si edhe të tjerët, edhe ai do të përligjë përpara botës vrasjen e tij, por ndërkaq do të mbërrijnë erinitë për t’ia errësuar gjykimin e për ta kthyer të folurën e tij në një përçart.

Por të gjithë këta s’janë veçse “bij e nipër krimesh të vjetra”, që prej vitesh kanë gëluar brenda këtij pallati. Muret e tij kanë parë e dëgjuar gjëra të llahtarshme, prej të cilave ne shikojmë vetëm aktet e fundit. Vrasje midis vëllezërish për pushtet, gosti makabre, ku të ftuarit i shërbehen si gjellë gjymtyrët e fëmijëve të vet, net makthi të ndërgjegjeve të vrara, mallkime, ankthe dhe parandjenja krimesh të ardhme. Të gjitha këto i mësojmë dalëngadalë nga kori, përpara të cilit shpalosen unazat e fundit të këtij vargori të rëndë. Siç dihet, motivin e kësaj gjëme Eskili e ka nxjerrë nga epet e vjetra gojore, ku flitet për mallkimin që rëndonte mbi pallatin e Pelopidëve (ose Atridëve), ku gjakmarrja fisnore, e gërshetuar me luftën për pushtet, vazhdonte të pillte vrasje pas vrasjesh. Ideja e Eskilit se krimi lind krimin është e nënvizuar në këtë vepër më qartë se kudo. Por trilogjia është e mbushur me motive të tjera të mëdha për luftën dhe për paqen, për fatkeqësinë që pëson jo vetëm viktima e mundur, por edhe dhunuesi fitimtar, për shpagimin e çdo teprimi, për flijimin në emër të ambicies, për marrëdhëniet njeri-shtet, ndërgjegje-nënndërgjegje, detyrë-pasion etj. Ide antitiranike e përshkojnë trilogjinë nga kreu në fund. Herë-herë, lajmi i një vrasjeje në pallat lidhet me shqetësimin se mos po shpallet një tirani e re. Kështu, për shembull, në çastin kur merret vesh mbytja e Agamemnonit, për nga shpeshtia e të folurit dhe e trazimit të brendshëm kori antik i ngjet një grumbulli gazetarësh të sotëm në portat e një ndërtese presidenciale, ku porsa ka ndodhur një grusht shteti.

Një nga motivet kryesore të veprës është problemi i parësisë së gjakut atëror ose mëmësor. E thjeshtë, në pamjen e parë, kjo ka qenë një nga çështjet themelore, mbi të cilat janë ngritur të gjitha kodet juridike të vjetra e të reja, çështje që ka shkaktuar drama të panumërta mbi rruzullin tokësor.

Në trilogjinë “Orestia” pyetja shtrohet saktë dhe prerë: nga rrjedh fisi: nga nëna apo nga babai? Hyjnitë e vjetra, erinitë, janë për nënën; të rinjtë, Apoloni e Atena, për atin. Engelsi thotë se kjo është një jehonë e largët e luftës mijëvjeçare midis matriarkatit që po humbte dhe patriarkatit që po fitonte. Por motivi ishte, megjithatë, tepër i vjetër për ta joshur Eskilin, në qoftë se nuk do t’i shërbente si bërthamë për ta pasuruar me ide më të reja, si ato që përmendëm më lart, e gjer te motive fare të freskëta të jetës së vrullshme bashkëkohore, si çështja e Aeropagut, gjyqit të athinasve, për fuqizimin ose shfuqizimin e të cilit ata ishin në atë kohë në grindje, për aleancën Athinë-Argos etj.

Problemi i “së drejtës”, që e përshkon si kryefill tërë krijimtarinë e Eskilit, këtu trajtohet gjerësisht prej tij, si një përplasje gjëmëtare midis të drejtës së vjetër, asaj të erinive e të vetëgjyqësisë gjakmarrëse, që po humbet, dhe një “të drejte” të re, asaj të mekanizmit shtetëror.

Të dhëna

Faqe216
ISBN9928-433-94-7
Titulli origjinalOnufri
Tipi i publikimitLibër
StatusiI ri
Numri i botimeveRibotim

Libra të rinj Shiko më shumë >>

Libra të tjerë të autorit