I ri Spirit ( Fryme ) Shiko më të madhe

Spirit ( Fryme )

Ermal Lala BAO0643

Libër i ri

Përshkrim i shkurtër

Pas shumë veprash të mira që Eliseu la pas, një ditë të zymtë, që kulmonte me Luftën e Ftohtë dhe vrasjen e një presidenti amerikan, i la të gjithë dhe iku për t’iu bashkuar familjes së madhe në parajsë... atje ku gjendeshin Niela dhe prindërit e tij. I dëshpëruar nga dhimbja dhe mërzia se nuk do të merrte më asnjë letër prej mikut të tij Elise, një vit më pas edhe Jonasi iu bashkua amshimit qiellor. Mbeti vetëm Bernardoja, që, sipas Diambesë, me një gotë verë në dorë citohet të ketë thënë: “Gëzuar të gjithë, të dashurit e mi! Ju u bashkuat rreth tryezës së madhe të Zotit, u bashkuat në frymë!”

Më shumë detaje

10 Artikuj

Detaje të librit

Shtëpia Botuese

ALBAS
ISBN9789928392084

1 550 Lekë

Shto në listën e librave që dua

Porosit me një klik

Share

Më tepër

PARATHËNIE

“Spirit” titullohet vepra e katërt e autorit Ermal Lala, pas  vëllimit me poezi “Kënga e reve të bardha” (Tiranë, 2018),  vëllimit me prozë dhe poezi “Melodia e valës së kaltër”  (Tiranë, 2018) dhe romanit “Purple” (Tiranë, 2021). Romani “Spirit” është një roman, i cili kornizohet në një kronotopi  të larmishme, me zanafillë epokën e fundshekullit XIX dhe  shekullin XX. Jemi në epokën e Revolucionit Industrial,  me shpikjen e motorit me avull, si zëvendësues e fabrikave  të qymyrgurit, me shpikjen e vaksinës dhe penicilinës (Aleksandër Flemingu dhe Lui Pasteri), me ardhjen e teorisë së famshme të relativitetit (A. Ajnshtajni), me zbulimin e rrezeve radioaktive dhe poloniumit (çifti P. Kyri dhe M. Kyri).

Pra, jemi në hapa pararendës për formësimin e një koncepti të mirëfilltë qytetërimi, në rang botëror. Pikënisja e ngjarjeve e ka zanafillën në Anglinë e kësaj periudhe, me përplasje kontrastuese mes mendësive dhe botëkuptimit të personazheve. Spikat Bernardo Kastoria, një inxhinier me aspirata të mëdha, nën urdhrat e Ben Nortonit, kryetarit me prejardhje nga një familje baronësh, me gjak pasanikësh, ideali i të cilit mbetet paraja.

Bernardoja mbart një temperament mizantropik, që nuk i duron dot padrejtësitë që i bëhen, jo për interesa personalë, por kolektivë. Kjo e bën atë të jetë popullor dhe i dashur nga të tjerët.

Ben Nortoni është antipodi i tij: paraja e ka verbuar atë, ia ka marrë mendjen; ai nuk mjaftohet me fitimet e tij kolosale, ndonëse është i krimbur në para. Por kjo mani (monomani të parave mund të thoshim) e bën atë konfliktual, aq sa të thurë intriga për asgjësimin e armiqve të tij, në mënyrë aq të mirëmenduar, sa zgjon habi në sy të lexuesve. Ai bën çmos që të vihet në veprim në bashkëpunim me Dankenin, krahun e tij të djathtë, gurin e tij të shahut. Planet e tij djallëzore, të thurura me anë të ligësisë që e karakterizon, do të përbëjnë një aspekt të dinamizmit të strukturës tekstore romanore, në stisjen e saj.

Do të nxitin një rrjet atentatesh të tij, me idenë e kthimit të së keqes mes tyre, në mënyrë reciproke.  Allishverishet e shumta, përpjekjet për të shkaktuar trazira, si shkatërrimi i hekurudhës, përcjellin një imazh negativ për banorët e Kentit.

Një çift tjetër personazhesh, me rol kulminant në roman, janë Jonas Kastorias dhe Elise Ugartes. Edhe pse baballarët e tyre kanë një lidhje miqësie, ata nuk reshtin së dashuri njëri-tjetrin, një sintezë e fuqishme sivëllazërore. Marrëdhënien mes tyre nuk e thyen as koha, duke mbetur universale.

Ata janë të ndjeshëm, por sypatrembur, të udhëhequr nga zemërbardhësia e tyre. Romani “Spirit” përmban një galeri të gjerë personazhesh, duke i dhënë një karakter social, të shtrirë në një plan kohor. Por Jonas-Elise e tregojnë më së miri veten në sekuencat situative ku veprojnë.

Romani shtrin edhe fushëveprimin, duke përfshirë Olivaresin, një fshat të Spanjës, për të përcjellë si mesazh ruajtjen e traditës baritore, e cila bie diametralisht në kontrast me gjakftohtësinë e luftës, si shkatërrimtare e shpirtërores.

Në këtë atmosferë bëhet gjithashtu luftë për ekzistencë dhe mbijetesë. Don Alfonso, gjyshi i Bernardo Kastorias, kthehet në simbol i ruajtjes së traditës, etnicitetit dhe i vetëdijes kolektive. Ai, përmes letrave të shumta që shkëmben me Bernardon e, më tej, me Jonasin, i jep romanit një karakter sentimentalist, epistolar, si sfiduese e egoizmit dhe ambicies luftarake që zhbën çdo përmasë të humanizmit.

Në shek. XX, qenia njerëzore orvatet të dehumanizohet, duke rendur pas luftës dhe teknologjisë, duke u kthyer në një “njeri-ingranazh”, sikurse shprehet Ernesto Sabato.

Lind pyetja: çfarë do të ndodhë me Ben Nortonin, babanë e krimit, mishërim i makutërisë dhe i së keqes?

Si do të vijojë e ardhmja e personazheve?

Çfarë raporti do të krijojnë ata me historinë, nga ky aktualitet që na prezantohet? Një vrull ngjarjesh, me binomin vrasës - i vrarë, pritet të thyejë horizontin e pritjes së lexuesve.

Gentjana Ismailaja

Të dhëna

Faqe306
ISBN9789928392084
RedaktoriSevi Lami, Gentiana Ismailaja
Viti i Botimit2022
VendodhjaTirane
GjuhaShqip
Tipi i publikimitLibër
StatusiI ri
Numri i botimeveI parë
RomanSagë&Histori